به گزارش تحریریه، تصویب مرحله نخست حمله رژیم صهیونیستی به شرق رفح و در عین حال پذیرش طرح پیشنهادی دوحه- قاهره از سوی جنبش حماس سبب پیچیده‌تر شدن معادلات میدانی در باریکه غزه شده است. طی دو هفته اخیر هیأت مذاکره کننده حماس با حضور در دوحه و قاهره به دنبال رسیدن به راه‌حلی برای توقف جنگ، تبادل اسرا و بازسازی باریکه غزه بود اما به دلیل پافشاری طرف اسرائیلی بر «خط قرمز» عدم ارائه ضمانت برای پایان جنگ، مذاکرات آتش‌بس با شکست مواجه شد. برخی تحلیلگران معتقدند عملیات اخیر نشان دهنده برنامه ارتش اسرائیل برای فتح تدریجی و «سنگر به سنگر» شهر رفح بدون برانگیختن حساسیت‌ها در افکار عمومی است. گروهی دیگر اما با رد این نظر معتقدند «عملیات محدود» اسرائیل در رفح با هدف افزایش قدرت چانه‌زنی تیم اسرائیلی در مذاکرات دوحه- قاهره دنبال می‌شود.
طی هشت ماه اخیر مقامات دولت نتانیاهو بارها با گرفتن انگشت اتهام به سوی قاهره و جنبش حماس مدعی شدند که گروه‌های مقاومت به وسیله صدها تونل اقدام به انتقال سلاح از صحرای سینا به مقصد نوار غزه کردند. با وجود رد این ادعا از سوی مقامات مصری اما اعضای تندرو کابینه نتانیاهو خواهان اشغال کامل این منطقه و به دست گرفتن کنترل مناطق مرزی شدند. مهم‌ترین محور محل مناقشه در این کارزار، محور فیلادلفیا به طول ۱۴ کیلومتر (۸.۷ مایل) است. پیشتر مقامات دولت عبدالفتاح السیسی بارها به همتایان خود در تل‌آویو هشدار داده بودند که آغاز عملیات نظامی در رفح و کوچ اجباری ساکنان به صحرای سینا به معنای عبور اسرائیل از «خطوط قرمز» مصر است. البته ناگفته نماند که از زمان آغاز عملیات نظامی اسرائیل در شرق رفح، مقامات قاهره درخصوص عبور تل آویو از خط قرمزِ قاهره اظهارنظری نکرده و ترجیح دادند به محکومیت شفاهی عملیات، بسنده کنند. همین امر، اعتراضات گسترده‌ای را در فضای مجازی علیه قاهره به دنبال داشت تا جایی که برخی اعلام کردند: «با ورود اسرائیل به گذرگاه رفح، تمامیت ارضی مصر نقض شد. واکنش قاهره چیست؟»
مهم‌ترین بهانه رژیم صهیونیستی برای آغاز عملیات نظامی در شرق رفح، وجود گردان‌های نظامی حماس در این منطقه است. تنها ساعاتی پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی کابینه جنگ رژیم صهیونیستی از سه شرط «نابودی تمام زیرساخت‌های نظامی- سیاسی حماس»، «آزادی اسرا» و «تغییر ژئوپلیتیک غزه» رونمایی کرد. طی ۲۱۵ روز اخیر دستور کار اصلی عملیات نظامی اسرائیل در سراسر غزه دستیابی به اهداف فوق بوده است. ارتش رژیم صهیونیستی امیدوار است با رخنه به شرق رفح ضمن پیدا کردن اسرا، مقر فرماندهی و تونل‌های حماس، بتواند گامی جدی در مسیر آزادی اسرا بردارد. همچنین صهیونیست‌ها امیدوارند بتوانند نشانه‌ای از رهبران میدانی- اطلاعاتی حماس یعنی محمد ضیف و یحیی سنوار پیدا کنند.
بامداد روز سه‌شنبه هفتم مه، تیپ ۴۰۱ زرهی ارتش اسرائیل وارد منطقه شرق رفح شد. این گذرگاه در حدود ۳ کیلومتری (۱.۸ مایلی) مرز فلسطین- مصر قرار دارد و تا محور فیلادلفیا امتداد پیدا می‌کند. اشغال این منطقه مرزی از سوی اسرائیل با آنکه نقض آشکار توافق کمپ دیوید است اما منابع نزدیک به کابینه نتانیاهو مدعی شدند که این عملیات باهماهنگی میان تل‌آویو- قاهره رخ داده و نیروهای ارتش اسرائیل پس از اتمام عملیات از این منطقه عقب‌نشینی خواهند کرد. به گزارش «تایمز اسرائیل» مقامات ارتش اسرائیل از هدف قرار گرفتن بیش از ۱۰۰ مرکز وابسته به حماس، کشف ۳ تونل و شهادت ۲۰ تن از مجاهدان فلسطینی خبر دادند. منابع فلسطینی اما خبر از شهادت ۲۷ تن، به‌ویژه ۸ کودک در شرق رفح خبر می‌دهند.
همزمان با آغاز عملیات نظامی ارتش اسرائیل در رفح، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در تماس تلفنی با رهبران ایران، ترکیه و قطر از پذیرش پیشنهاد آتش‌بس در غزه خبر داد. ابتکار حماس در «ساعت صفر» حمله رژیم صهیونیستی به شرق رفح سبب شده است تا اعضای کابینه جنگ در اسرائیل با تشدید فشارهای داخلی- بین‌المللی مواجه شده و نتوانند تصمیمی قطعی برای بازگشت به میز مذاکره یا ادامه جنگ اتخاذ کنند. طی شبانه‌روز اخیر میزان فشار خانواده اسرای اسرائیلی و بازیگران میانجی به قدری افزایش یافته که تل‌آویو مجبور به اعزام هیأت فنی به قاهره شده است.
برخی منابع عبری معتقدند که آمریکا و کشورهای عربی از احتمال پذیرش پیشنهاد تعدیل شده به طرف فلسطینی خبر داشتند اما این موضوع را با تل‌آویو به اشتراک نگذاشتند. ظاهراً مقامات اسرائیلی اطلاعی از تعدیل پیشنهاد ارائه شده به حماس نداشتند. این پیشنهاد جدید در هفته آخر مذاکرات به طرف فلسطینی ارائه شده و پیش از این صحبتی درباره آن انجام نشده بود. در این ابتکار مصری قاهره به عنوان ضامن آتش‌بس پایدار میان مقاومت و اسرائیل معرفی شده است. به عبارت دیگر جنبش حماس با پیشنهاد مصر موافقت کرده نه طرف اسرائیلی! پس از رسانه‌ای شدن این موضوع طرف اسرائیلی اعلام کرد که طرح پیشنهادی مصر خواسته‌های تل‌آویو را تأمین نمی‌کند و به دنبال آن ارتش رژیم به عملیات خود در شرق رفح ادامه خواهد داد. نکته جالب توجه آن است که ظاهراً ویلیام برنز و تیم آمریکایی حاضر در این مذاکرات از جزئیات این پیشنهاد جدید اطلاع داشته اما درباره جزئیان آن به طرف اسرائیلی اطلاع ندادند.
بهره سخن
با آنکه تانک‌ها و جنگنده‌های اسرائیلی حمله به شرق رفح را آغاز کرده و ظاهراً نوار مرزی رفح- فیلادلفیا را اشغال نمودند اما به نظر می‌رسد این اقدامات بیش از آنکه برای اشغال کامل جنوب غزه باشد، حرکتی تاکتیکی با هدف تقویب موضع طرف اسرائیلی در مذاکرات دوحه- قاهره باشد. تنها ساعاتی پس از انتشار تصاویر ورود زره‌پوش‌های اسرائیلی به محور فیلادلفیا و نقض توافق کمپ دیوید، منابع عبری اعلام کردند که رژیم صهیونیستی عملیات محدود را در رفح آغاز کرده و فعلاً قصدی برای حمله بزرگ به این منطقه ندارد. به نظر می‌رسد مقامات اسرائیلی پس از ناکام ماندن در تحمیل شروط خود به طرف فلسطینی، حال به دنبال آغاز عملیات روانی جدید و تضعیف موقعیت میدانی جنبش حماس در باریکه غزه هستند تا از این طریق بتوانند امتیازهای بیشتری در پای میز مذاکرات سیاسی از جنبش حماس و سایر بازیگران میانجی به دست آورند.
پایان/
نظر شما